Ενσαρκωτής ονείρων, προϊόν, ένα τραγικό πρόσωπο:Αντί για μνημόσυνο στον Michael Jackson

Ανήκω σε αυτούς που στάθηκαν για λίγο χρόνο στην είδηση του θανάτου του διάσημου καλλιτέχνη και διεθνούς star Μάικλ Τζάκσον. Ο θάνατός του, πέρα από συνειρμούς και συναισθήματα που ανάγονται σε αναμνήσεις της παιδικής και εφηβικής ηλικίας, όπου η τάση μιμητισμού αλλά και αναζήτησης «εξωτικών» προτύπων υπάρχει με ισχυρότερη ένταση, αποτέλεσε το ερέθισμα για μια σειρά από σκέψεις που σχετίζονται με την πραγματικότητα στην οποία ζούμε.
Στην περίπτωση του οπωσδήποτε εκκεντρικού αυτού καλλιτέχνη με το αδιαμφισβήτητο ταλέντο μπορεί κανείς να διακρίνει χαρακτηριστικά που θα άξιζαν τον κόπο, εάν φυσικά καταστεί δυνατόν να διαχωριστεί η πραγματικότητα από την αναπαραγόμενη «μυθολογία», να αποτελέσουν το αντικείμενο πραγματείας από πλήθος επιστημών. Κοινωνιολόγοι, διαφημιστές, ειδικοί περί τα ΜΜΕ και την παγκοσμιοποίηση, ψυχίατροι έως και νομικοί θα μπορούσαν να ασχοληθούν με πτυχές της ζωής και της ιστορίας του ανθρώπου που αποτέλεσε ίνδαλμα για πολλούς, άνοιξε δρόμους, αλλά και ενεπλάκη σε σκοτεινές υποθέσεις που αμαύρωσαν την εικόνα του.
Όλοι οι παραπάνω θα είχαν πολλά να ερευνήσουν για έναν άνθρωπο που εκτοξεύθηκε στο διεθνές στερέωμα προσδίδοντας για πρώτη φορά (ελέω της ταυτόχρονης γιγάντωσης των τεχνικών μέσων και της σημασίας του ηλεκτρονικού τύπου και των διαφημιστικών τεχνικών) στον όρο «παγκόσμιος star» τα σύγχρονά του χαρακτηριστικά (χωρίς να αγνοώ τις παραπλήσιες προγενέστερες περιπτώσεις όπως του «Βασιλιά της Ροκ» Έλβις Πρίσλευ ή συγκροτημάτων όπως οι Beattles). Έναν άνθρωπο που ανήγαγε το πρόσωπό του στο υπέρτατο προϊόν μια χώρας τότε ευρισκόμενης σε εκρηκτική-επεκτατική φάση κι ενός συγκεκριμένου πολιτιστικού προτύπου που διεκδικούσε την παγκόσμια επιβολή. Στην κρίσιμη καμπή της ανόδου ο άνθρωπος αυτός είτε επέλεξε, είτε επέτρεψε να του αποδοθούν ιδιότητες υπερφυσικές και πάντως ξένες με την ίδια την ουσία του, τα προσωπικά του στοιχεία, τα οποία και αφέθηκαν να ατροφήσουν χωρίς ποτέ να αναπτυχθούν, τουλάχιστον δημόσια.
Στην ιδιαίτερη περίπτωσή του έχουμε να κάνουμε με ένα πλούσιο ταλέντο που για συγκυριακούς λόγους συνέπλευσε και τελικά εξέφρασε τις ανάγκες ενός ολόκληρου, πανίσχυρου συστήματος που αναζητούσε στηρίγματα πάνω στα οποία να επενδύσει τις ορέξεις και τα όνειρά του στην αναδυόμενη παγκόσμια αγορά. Ένα από αυτά, για καιρό κυρίαρχο ίσως και πειραματικό, το βρήκε στο πρόσωπο του νέου αφροαμερικανού με τις καινοτόμες ιδέες. Επένδυσε πάνω του, τον έκανε (την κατασκευασμένη εικόνα του δηλαδή) συνώνυμο της επιτυχίας, της διασκέδασης και του θεάματος και αφού τα προσέφερε όλα απλόχερα, ύστερα παρέδωσε και το λογαριασμό. Στην ουσία δηλαδή συνέχισε να κάνει αυτό που εξαρχής ήταν προγραμματισμένο να κάνει, έστω και με κεκρυμμένο τρόπο. Να «καταναλώνει» το είδωλο που κατασκεύασε με κάθε δυνατό τρόπο, «προσφέροντας τις σάρκες» στο αδηφάγο κοινό. Ένα κοινό με διαρκή ανάγκη για παρόμοια είδωλα που στέκουν κάπου έξω από την τετριμμένη και πεζή πραγματικότητα και καθημερινότητα, «άφθαρτα» και φωτεινά, υποσχόμενα μια «άλλη» ζωή, «απόλυτα ευτυχή», με όρους όμως καθαρά ποσοτικούς, υλικούς και εν τέλει απατηλούς.
Πίσω από αυτήν την εικόνα, η πραγματικότητα, όπως πάντα σκληρή αν συνηθίζει κανείς να την αγνοεί. Ένας άνθρωπος ατελής συναισθηματικά, χωρίς να έχει προλάβει ή επενδύσει στην ηθική και πνευματική θωράκιση της προσωπικότητάς του, που δεν έχει προλάβει να πατήσει στη γη και να προσανατολιστεί ανάλογα, ένας άνθρωπος φθαρτός όσο ο καθένας που όμως βλέπει να του αποδίδονται ιδιότητες μιας ουσιαστικά «άφθαρτης» φύσης, μαθηματικά καταλήγει ένας προβληματικός άνθρωπος. Μπερδεμένος και περιορισμένος από την ίδια την εικόνα του, με διάφορα συμπλέγματα και ανασφάλειες που κατέτρωγαν τα σωθικά του και ακροβατώντας μεταξύ της πραγματικότητας, της φαντασίωσης και του μύθου, καταλήγει βλαπτικός για ανθρώπους του περιβάλλοντός του, ανήμπορος να γευτεί τα απλά και ουσιαστικά που όμως συνιστούν μια ανθρώπινη ύπαρξη.
Η πορεία, μετά την ιλιγγιώδη άνοδο, πτωτική έως παρακμιακή, με μικρά διαλείμματα απατηλής επανόδου. Ίσως με έκπληξη να παρατηρούσε αυτούς που τον ανέβαζαν στον Όλυμπο, με την ίδια ευκολία και χωρίς κανένα δισταγμό ή περίσκεψη (πχ μέριμνα για την τήρηση οποιασδήποτε «δεοντολογίας») να τον διασύρουν, σχεδόν χαιρέκακα. Μόνη διέξοδος στο δράμα, η «ηρωική» έξοδος, που έδωσε τροφή σε απίστευτης ποσότητας «ειδήσεις» και ανέδειξε κρυμμένες πτυχές. Πρώτα απ’ όλα επανέφερε το ενδιαφέρον των ΜΜΕ, με εκρηκτικό τρόπο. Οι «κατασκευαστές» του ειδώλου και μετέπειτα «καταναλωτές» του, ανακάλυψαν τα υπολείμματα του και έπεσαν επάνω τους με βουλιμία θέλοντας σχεδόν να τα «εξαερώσουν». Αυτοί που στηρίχθηκαν στην κατασκευή του συγκεκριμένου προτύπου, θυμήθηκαν το αυθεντικό τους προϊόν και επίτευγμα και το «τίμησαν» δεόντως και σύμφωνα με τα εκ φύσεως χαρακτηριστικά του. Ως μια εξωανθρώπινη, ψεύτικη και κατασκευασμένη εικόνα μιας φαντασίωσης. Ενός ανθρώπου που ουσιαστικά δεν υπήρξε ως τέτοιος.
Σκεφτόμουν την επομένη του θανάτου του, βλέποντας τους θρηνούντες αλλά και «συλλαμβάνοντας» τον εαυτό μου να συμμετέχει στην δυσθυμία, πως ο άνθρωπος αυτός θα μπορούσε κάλλιστα να μην υπήρξε ποτέ! Να ήταν εξαρχής μια καλοστημένη και σκηνοθετημένη τεχνητή εικόνα (κάτι σαν καρτούν) και τη μέρα εκείνη απλά να επελέγη ο τερματισμός της κυκλοφορίας του, για λόγους εμπορικούς. Κανείς μας και πάντως εγώ ποτέ δεν τον είδα από κοντά, δεν τον άκουσα εκτός της μεσολάβησης των ηλεκτρονικών μέσων με τη σχολαστικά κατασκευασμένη, λαμπερή εικόνα του που με θάμπωσε στα εφηβικά μου χρόνια.
Μια εικόνα, αλίμονο, που έκρυβε την αλήθεια μιας ύπαρξης βαθιά μελαγχολικής και προβληματικής, τόσο που να αντανακλάται με τρόπο σοκαριστικό μέχρι και στην αυθεντική μορφή της, κάτω από τα φτιασίδια. Αυτά που διέρρευσαν από την πραγματοποιηθείσα νεκροψία κι εφόσον αληθεύουν, με φρίκη μου έφεραν στο νου μια άλλη μορφή της ποπ κουλτούρας των παιδικών μου χρόνων, τον περίφημο κακό του STAR WARS, Νταρθ Βέιντερ με την αποκάλυψη της πραγματικής του μορφής στο τέλος από το γιο του, που πόρρω απείχε από την εμβληματική και αγέρωχη, προκαλούσα το δέος μορφή της ακμής του.
Ο άνθρωπος αυτός όμως, που δεν υπήρξε, αγγίζοντας το φαντασιακό εκατομμυρίων ανθρώπων, που σε αυτόν προέβαλλαν ό,τι ο καθένας επιθυμούσε, προκάλεσε με την «αναχώρησή» του αξιοπρόσεκτα (λόγω της μαζικότητας και της έντασης) γεγονότα και φαινόμενα, όπως αυτά που προκαλούσε και εν ζωή, στα χρόνια της ακμής. Η νέα γενιά ηλεκτρονικών μέσων (Internet) τον φιλοξένησε ακόμα μία φορά, μόνο για να ανιχνεύσει τα τεχνικά της όρια, αφού για ώρα δεν άντεξε το φόρτο των αιτήσεων πρόσβασης σε σχετικές πληροφορίες.
Όλα αυτά συνυπάρχουν με την αξιοπρόσεκτη μουσική που άφησε ως παρακαταθήκη, μαζί με τις πρωτοφανέρωτες δυνατότητας εμπορικής εκμετάλλευσής της. Τα ανωτέρω μας δημιουργούν σκέψεις για τις δυνατότητες χρησιμοποίησης των μέσων που διαθέτει ο σύγχρονος άνθρωπος και της ανάγκης-προτίμησής του για δημιουργία εναλλακτικών και πλασματικών «πραγματικοτήτων» σε βάρος της ίδιας της αλήθειας και των αληθινών, με σάρκα και οστά, ανθρωπίνων υποστάσεων. Σκέψεις για τον μαζικό τρόπο οργάνωσης της ζωής, της διασκέδασης, που αποπροσωποποιεί τα γεγονότα μειώνοντας την προσωπική και άμεση συμμετοχή του καθένα στην κάθε στιγμή και τελικά αποξενώνει τους ανθρώπους.
Μόνη προτροπή και δυνατότητα παρέμβασης του καθένα, αποτελεί η άσκηση στην προσέγγιση της πραγματικότητας με γνώμονα το ανθρώπινο μέτρο και με την αίσθηση των ορίων του. Η συνεχής και εναγώνια προσπάθεια διατήρησης των κριτικών και προσωπικών φίλτρων του καθενός, (εκτός από τις περιπτώσεις που εθελούσια και συνειδητά παραιτείται κανείς από αυτά, χάριν του συναισθήματος και της αίσθησης που αυτό προσφέρει) που εξασφαλίζει την προσωπική μας συμμετοχή, τον εξανθρωπισμό και τελικά την αλήθεια των γεγονότων.
Μουρμουρίζοντας μια από τις γνωστές του μελωδίες εύχομαι, στον άνθρωπο πια, καλό κατευόδιο.